Reprezentacja Nebenklage zgodnie z §395 StPO

Kancelaria prawna zajmująca się prawem karnym w Kerpen, Kolonii i Witten

Prawo karne | Twój obrońca w sprawach karnych, niezawodny i wyspecjalizowany

Reprezentacja Nebenklage zgodnie z § 395 StPO

Kancelaria prawna zajmująca się prawem karnym w Kerpen, Kolonii i Witten

Prawnik - prawo pracy | prawo karne | prawo IT | ochrona danych osobowych

Nebenklage jest pojęciem prawa karnego i umożliwia pokrzywdzonemu przestępstwem lub następcy prawnemu udział w postępowaniu karnym w Niemczech przeciwko oskarżonemu. Nazywa się go Nebenklage z tego powodu, że faktyczne zarzuty wobec oskarżonego wnosi prokuratura. Nebenklage jest więc wyjątkiem od faktycznego monopolu prokuratorskiego państwa w ramach Offizialmaxime. 

Na temat monopolu państwa na użycie siły, zob. także "Prawo karne". Ponieważ działanie akcesoryjne jest wyjątkiem od zwykłego postępowania, jest ono również udzielane tylko w niektórych przypadkach realizacji przestępstwa. Postępowanie adhezyjne często mylone jest z postępowaniem incydentalnym. W postępowaniu adhezyjnym możliwe jest dochodzenie przez pokrzywdzonego w ramach postępowania karnego cywilnych roszczeń odszkodowawczych wobec oskarżonego. Faktycznym celem działania akcesoryjnego jest jednak skazanie oskarżonego.

Celem Nebenklage jest poprawa pozycji pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Pokrzywdzony ma zatem możliwość zmierzenia się z oskarżonym nie jako ofiara, ale jako powód. Ma to między innymi efekt psychologiczny.

Reprezentacja powództwa cywilnego, powództwo cywilne, reprezentacja powództwa karnego, powództwo cywilne prawo karne, reprezentacja powództwa cywilnego adwokat, adwokat prawo karne Kerpen, adwokat prawo karne Witten, adwokat prawo karne Kolonia

W jakich przypadkach dopuszczalne jest reprezentowanie przez oskarżyciela posiłkowego?

Dopuszczalność reprezentacji Nebenklage

W jakich przypadkach i przy jakich przestępstwach dopuszczalne jest stosowanie Nebenklage jest uregulowane w art. 395 Kodeksu postępowania karnego.

Uprawnienie do przystąpienia do sprawy w charakterze powoda solidarnego
Do wytoczonego powództwa publicznego lub wniosku w postępowaniu zabezpieczającym może przyłączyć się każda osoba, która została poszkodowana przez bezprawne działanie zgodnie z następującymi przepisami

1. §§ 174 do 182, 184i do 184k kodeksu karnego,
2. §§ 211 i 212 kodeksu karnego, co usiłowano uczynić,
3. §§ 221, 223 - 226a i 340 k.k,
4. §§ 242 do 238, 239 III, 239a, 239b i 240 IV Kodeksu karnego,
5. § 4 ustawy o ochronie przed przemocą [...]

Do wyżej wymienionych norm należą przestępstwa samosądu seksualnego, usiłowania zabójstwa i nieumyślnego spowodowania śmierci, porzucenia, wszystkie przestępstwa uszkodzenia ciała popełnione umyślnie, przestępstwa wolnościowe z wymuszeniem porwania i wzięcia zakładnika. Lista ta nie jest w tym momencie wyczerpująca. Jeżeli pokrzywdzony został zabity lub zamordowany przez oskarżonego, rodzice, dzieci, rodzeństwo oraz małżonek lub partner mają prawo do wniesienia powództwa posiłkowego na podstawie art. 395 II k.k. Działanie pomocnicze jest dopuszczalne niezależnie od etapu popełnienia przestępstwa, tj. usiłowania lub dokonania.

Wniosek o udzielenie pomocy musi być złożony do sądu w formie pisemnej. Wynika to z § 396 I StPO. Poszkodowany ma prawo być reprezentowany w sądzie przez adwokata. Jeśli poszkodowany jest niezamożny, można by mu przyznać pomoc prawną lub, jeśli przestępstwo jest określonej wagi, można by wyznaczyć adwokata do pomocy. W przypadku skazania oskarżonego, kosztami za obrońcę obciąża się skazanego. Przyczyną szczególnych wymagań dotyczących czynności prawnych w kontekście popełnionego przestępstwa jest szczególna potrzeba ochrony pokrzywdzonego.

Czym dokładnie jest Nebenklage?

Charakter Nebenklage

Jak już wspomniano, §§ 395 i następne Kodeksu postępowania karnego umożliwiają w określonych przypadkach pokrzywdzonemu przestępstwem udział w postępowaniu przeciwko oskarżonemu w charakterze współoskarżonego. Aby to w ogóle nastąpiło, musi być wcześniej złożona skarga publiczna. Właśnie dlatego, że powództwo publiczne musi być wcześniej wniesione, pokrzywdzony, inaczej niż w przypadku powództwa prywatnego, nie może z własnej inicjatywy dochodzić lub egzekwować przed sądem roszczenia karnego. Jest to obowiązek państwa w ramach monopolu na użycie siły. Akcja akcesoryjna jest więc prawem akcesoryjnym, a nie samodzielnym postępowaniem. Jeżeli poszkodowany zgłosi swoje Nebenklage, należy go traktować jako pełnoprawnego uczestnika postępowania i otrzymuje on dodatkowo obszerne prawa uczestnictwa. Jest on niezależny od prokuratury i prowadzi własne działania.

Właśnie dlatego, że powód ma swoje prawa, jest uprawniony m.in. do składania oświadczeń, zadawania pytań, wydawania wniosków i wpływania na apelacje. Nie jest on zobowiązany do zachowania czystego obiektywizmu. Po prostu z uwagi na położenie ofiary w większości przypadków nie byłoby to w ogóle możliwe. Możliwość udziału pokrzywdzonego w postępowaniu jako współuczestnika postępowania ma również kilka powodów z punktu widzenia państwa. Zabezpieczone są m.in. interesy udziału w postępowaniu oraz skazania i rehabilitacji. Podobnie, co logiczne, skutkuje to również zwiększonym lub bardziej pozytywnym wizerunkiem systemu prawnego. Samo zaspokojenie pokrzywdzonego przed sądem i uczestniczenie w postępowaniu ze wszystkimi jego rozprawami daje całości uzasadnienie Nebenklage.

Ma to jednak również sens, biorąc pod uwagę, że w przypadku przestępstwa z udziałem pokrzywdzonego zawsze są dwie strony. Tę, która dotyczy sprawcy i tę, która dotyczy ofiary. W normalnym przypadku, bez współoskarżonego, mogą pojawić się sytuacje, w których dowody są niewystarczające lub mogą pojawić się wątpliwości co do przebiegu wydarzeń związanych z przestępstwem. W takich momentach sensowne jest posiadanie wspólnego powoda, który może pomóc w wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy i przyczynić się do jej wyjaśnienia. Ułatwia to również ujawnienie ewentualnych nieprawdziwych twierdzeń sprawcy. Ta funkcja w ramach postępowania nazywana jest również funkcją kontrolną. Choć jest to tylko efekt uboczny postępowania, to jednak ma ogromne znaczenie dla sterowania procesem.

Działanie incydentalne daje również pokrzywdzonemu możliwość uświadomienia i wyjaśnienia szczególnie wysokich obciążeń, które mogą być konsekwencją przestępstwa. Powinno to skutkować szczególnym uznaniem przez państwo cierpienia ofiary.

Krytyka reprezentacji Nebenklage

Prawo każdego do obrony

Mimo że Nebenklage daje szczególnie poszkodowanemu pewne prawa, nie brakuje też krytyki pod jego adresem. Każdy Niemiec ma prawo do obrony w przypadku popełnienia przestępstwa. Nie ma znaczenia, czy ktoś jest sprawcą, czy tylko oskarżonym. Jeśli w ramach Nebenklage obdarzona jest teraz własnymi prawami w postępowaniu osoba, która nie może i nie musi być obiektywna, to może to mieć zły posmak dla sprawcy. Interes obronny oskarżonego nie może być naruszony w kontekście Nebenklage. W przypadku bezpodstawnego skazania, właśnie z uwagi na ewentualny udział oskarżyciela posiłkowego, ma to jeszcze gorszy charakter niż uniewinnienie, gdyby rzeczywiście doszło do popełnienia przestępstwa.

Sprawca lub oskarżony nie może stracić pozycji podmiotu w całym postępowaniu. Idzie to w parze z fundamentalnym założeniem niewinności do czasu skazania. Sąd nie zakłada rzeczywistego pokrzywdzonego tylko dlatego, że złożył on wniosek o pomocnictwo. Na korzyść krytyki, a na niekorzyść oskarżonego przemawiają również, w razie wątpliwości, większe obciążenie kosztami w razie przegranej oraz ewentualne opóźnienie całego procesu, jeśli bierze w nim udział inna osoba. Z wymienionych wyżej powodów istnieje więc pewne niebezpieczeństwo nadużywania instytucji prawnych. 

Wówczas jest już nadużyciem, gdy składa się wniosek o pomocnictwo, ale wykroczenia w ogóle nie popełniono, tylko po to, by ewentualnie uwolnić się od podejrzeń o popełnienie przestępstwa, jeśli sam rzekomy pokrzywdzony wcale nie jest tak niewinny, jak chciałby to wykazać poprzez pomocnictwo.

Reprezentacja powództwa cywilnego, powództwo cywilne, reprezentacja powództwa karnego, powództwo cywilne prawo karne, reprezentacja powództwa cywilnego adwokat, adwokat prawo karne Kerpen, adwokat prawo karne Witten, adwokat prawo karne Kolonia

Jak często zdarza się oskarżenie posiłkowe?

Figury na reprezentacji Nebenklage

Mimo że Nebenklage wydaje się w pierwszej kolejności bardzo atrakcyjny, częstotliwość jego stosowania jest do opanowania. Najczęściej są to sprawy celebrytów, o których dużo i często pisze się w wiadomościach, w których ci występują jako współpowódki. W 2008 r. na 655 093 rozprawy główne przeprowadzone przed sądami okręgowymi tylko w 10 111 postępowaniach wystąpił powód solidarny. W 2016 roku we właściwym sądzie okręgowym na 497 594 rozprawach głównych było tylko 8 071 powodów solidarnych. Nie należy w tym miejscu zapominać, że nie każda rozprawa główna pozwala na wytoczenie powództwa w charakterze powoda solidarnego, gdyż wymagane są konkretne przestępstwa. Z tego powodu wskaźnik powodów solidarnych w pierwszej instancji jest wyższy w sądach okręgowych niż w sądach rejonowych.

Czym jest procedura tworzenia kopii zapasowych?

Procedura tworzenia kopii zapasowych

Oprócz normalnego aktu oskarżenia przez prokuraturę i późniejszego działania akcesoryjnego, jest to możliwe również w postępowaniu zabezpieczającym. Postępowanie zabezpieczające jest szczególnym rodzajem postępowania w ramach prawa karnego. Samo postępowanie zabezpieczające służy nałożeniu środków mających na celu poprawę i zabezpieczenie sprawcy. Stosuje się ją i przeprowadza zamiast normalnego osądu. Przesłanką postępowania zabezpieczającego jest m.in. niezdolność oskarżonego do stawienia się na rozprawie. Zamiast wyroku skazującego, przestępca zostaje wówczas umieszczony w szpitalu psychiatrycznym lub zakładzie poprawczym. Powodem tego jest niemożność przyznania się do winy zgodnie z art. 20 kodeksu karnego.

Niezdolność do pracy z powodu zaburzeń psychicznych
Osoba jest bez winy, jeżeli w czasie popełnienia czynu zabronionego nie jest zdolna do zrozumienia bezprawności czynu lub do działania zgodnego z tym zrozumieniem z powodu zaburzeń patologicznych, głębokich zaburzeń świadomości lub obniżenia inteligencji albo innego poważnego zakłócenia czynności psychicznych.

Jeżeli w sprawie otwarto już rozprawę główną, nie można później zarządzić dalszego postępowania zabezpieczającego, jeżeli w toczącym się postępowaniu należałoby stwierdzić niezdolność do pracy. Nie ma ku temu odpowiedniej podstawy prawnej. W takim przypadku sprawca nie mógłby zostać skazany, nawet jeśli spełnione byłyby wówczas przesłanki zastosowania aresztu tymczasowego. Nawet w przypadku postępowania w przedmiocie tymczasowego aresztowania dopuszczalne jest uczestnictwo pokrzywdzonego w postępowaniu w ramach skargi akcesoryjnej i tym samym przystąpienie do postępowania.

Czy w postępowaniu karnym dla nieletnich istnieje również możliwość reprezentacji Nebenklage?

Reprezentowanie powoda w postępowaniu karnym dla nieletnich

Do 2006 r. ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich nie przewidywała możliwości wniesienia oskarżenia posiłkowego. Od II ustawy o modernizacji sądownictwa jest to jednak możliwe w pewnych konstelacjach. Podstawą prawną jest § 80 ustawy o sądach dla nieletnich (JGG).

[...] Do powództwa publicznego wytoczonego w charakterze powodów solidarnych mogą przystąpić wyłącznie osoby poszkodowane.

  1. przez przestępstwo przeciwko życiu, nietykalności cielesnej lub samookreśleniu płciowemu albo z art. 239 III, art. 239a lub art. 239b kodeksu karnego, przez które ofiara doznała poważnego uszczerbku na zdrowiu psychicznym lub fizycznym albo została narażona na takie niebezpieczeństwo,
  2. przez szczególnie ciężki przypadek z art. 177 IV k.k., w wyniku którego pokrzywdzony doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu psychicznym lub fizycznym albo został narażony na takie niebezpieczeństwo,
  3. [...]

 

Jak opisano szczegółowo powyżej, procedura Nebenklage jest możliwa tylko w określonych warunkach. W przestępstwach określonych w art. 80 JGG ustawodawca uznał interes pokrzywdzonego za bardziej godny niż efekt wychowawczy bez wspólnego powoda. Usiłowanie popełnienia wymienionych przestępstw jest tu wystarczające do złożenia wniosku. Ponownie należy dokonać rozróżnienia, czy oskarżony jest osobą młodocianą, czy też jeszcze młodocianym. Młodociany to osoba w wieku od 14 do 17 lat, a nastolatek od 18 do 21 lat. O ile prawo karne dla nieletnich zawsze dotyczy młodocianych, o tyle prawo karne dla młodocianych dotyczy młodocianych lub, według ich uznania, dorosłych.

W przypadku nastolatków Nebenklage nie jest już związany paragrafem 80 JGG. W przypadku młodocianych Nebenklage podlega jedynie subsumcji według § 395 i nast. k.k.

Wymogi proceduralne dotyczące reprezentacji Nebenklage

Dalsze informacje na temat Nebenklage

Ogólne wymogi proceduralne muszą być spełnione również w przypadku oskarżenia akcesoryjnego. W tym celu powód lub jego przedstawiciel musi mieć zdolność procesową. W przeciwnym wypadku wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego. Nawet jeśli powód solidarny mógłby w inny sposób uczestniczyć w postępowaniu, nie wyklucza to wspólnego powództwa. Na przykład powódka łączna mogłaby być również wezwana w charakterze świadka. Może zatem zostać przesłuchany również w charakterze świadka. Współoskarżonym w procesie może być również powód solidarny. Jego rola jako pokrzywdzonego musi jednak dotyczyć innego przestępstwa, o które został oskarżony.

Celem Nebenklage jest zawsze skazanie oskarżonego. Gdyby zatem okazało się, a jest to całkiem możliwe, że dana osoba chce wystąpić jako współoskarżony, aby pomóc oskarżonemu w uniewinnieniu, wówczas należałoby to uznać za niedopuszczalne. Jak już wspomniano, § 1 art. 395 k.p.k. w sposób konkludentny reguluje przestępstwa, co do których możliwe jest wspólne ściganie. Aby Nebenklage było dopuszczalne, musi istnieć co najmniej prawna możliwość skazania sprawcy na podstawie tej normy. 

Nie musi być bezpośrednio udowodnione, że oskarżony również popełnił przestępstwo - określa się to mianem uprawdopodobnienia. Nie ma też znaczenia, czy oskarżyciel publiczny opiera swój akt oskarżenia na normie uprawniającej do oskarżenia posiłkowego. Nie ma też znaczenia, czy oskarżony w sposób zawiniony popełnił przestępstwo, jedynie usiłował je popełnić, czy nawet je ukończył. Nie ma też znaczenia, czy oskarżony był głównym sprawcą, czy tylko uczestnikiem.

Jeżeli obwinionemu zarzuca się kilka przestępstw, a tylko jedno z nich uprawnia go do złożenia wniosku o pomocnictwo, to jest to wystarczające. Tym samym nie ma też znaczenia, czy przestępstwa zostały popełnione w jedności, czy w konkurencji ze sobą. Należy zauważyć, że jeżeli przestępstwo jest przestępstwem bezwzględnie wnioskowym, to powód wspólny musi wcześniej złożyć zawiadomienie o przestępstwie.

Przestępstwa z oskarżenia posiłkowego w szczegółach

Wyszczególnienie przestępstw z oskarżenia posiłkowego

Wszystkie przestępstwa wymienione w art. 395 k.k. to te, które dotyczą najbardziej osobistych dóbr prawnych osoby pokrzywdzonej.

Nr 1: reguluje interes prawny w zakresie samostanowienia seksualnego
→ Naruszaczem jest tu jedynie posiadacz prawa do samostanowienia seksualnego.

Nr 2: reguluje życie
→ Pokrzywdzonym jest ten, kto doświadczył usiłowania zabójstwa lub nieumyślnego spowodowania śmierci.

Nr 3: reguluje integralność fizyczną
→ Osoby pokrzywdzone to te, które musiały doświadczyć porzucenia oraz te, które doznały przestępstw przeciwko integralności fizycznej (umyślnych).

Nr 4: reguluje wolność osobistą ofiary
→ Podstawowe przestępstwo pozbawienia wolności, jak również przymus w nieszczególnie poważnym przypadku oraz groźby nie są przestępstwami akcesoryjnymi.

Nr 5: odnosi się do § 4 GewSchG, który zakłada również naruszenie wysoce osobistych dóbr prawnych (ustawa o ochronie przed przemocą).

Nr 6: reguluje ochronę własności intelektualnej w ww. przepisach karnych.
→ Naruszającym jest posiadacz naruszonego prawa, a nie syndyk masy upadłościowej. Należy tutaj wziąć pod uwagę różne normy. Wzorcowe pozostają normy ustawy o znakach towarowych, ustawy o wzorach przemysłowych i ustawy o prawie autorskim.

Reprezentacja powództwa cywilnego, powództwo cywilne, reprezentacja powództwa karnego, powództwo cywilne prawo karne, reprezentacja powództwa cywilnego adwokat, adwokat prawo karne Kerpen, adwokat prawo karne Witten, adwokat prawo karne Kolonia

Zabita ofiara i jej krewni

Reprezentacja ofiar

Zazwyczaj wniesienie powództwa akcesoryjnego należy tylko do osoby poszkodowanej. Nie można tego jednak zrobić, jeśli poszkodowany poniósł śmierć. W pewnych warunkach możliwy jest więc udział osób bliskich w czynności akcesoryjnej. Logicznie rzecz biorąc, zmarły nie może już uczestniczyć i bronić się. W związku z tym obowiązuje szczególna potrzeba ochrony osób bliskich. Należą do nich dzieci, rodzice, rodzeństwo (także przyrodnie), małżonkowie lub partner życiowy ofiary. Należy zaznaczyć, że lista ta jest wyczerpująca i żaden inny krewny nie może złożyć pozwu akcesoryjnego. Dziadkowie lub wnuki poszkodowanego nie są uprawnieni do złożenia pozwu. Podobnie wujkowie, ciotki, a nawet narzeczeni nie są uprawnieni do złożenia pozwu.

Uprawnienia do wniesienia powództwa akcesoryjnego nie są ze sobą konkurencyjne. Nie ma więc mowy o uprzywilejowanym traktowaniu jednego powoda akcesoryjnego względem drugiego. Kilku powodów akcesoryjnych może zatem zadeklarować swoje działanie również w sposób zbieżny. Podobnie nie ma tu znaczenia, czy postępowanie jest postępowaniem z oskarżenia publicznego, czy też prowadzone jest jako postępowanie zabezpieczające.

Norma przestępstwa z § 395 III k.k.

Standardowe wykroczenie

Paragraf 3 art. 395 k.p.k. jest tzw. przepisem wpadkowym. Rozszerza on prawo do wniesienia skargi akcesoryjnej na inne przestępstwa. Jest to jednak możliwe tylko w określonych warunkach. W trzecim paragrafie znów wymienia się kolejne przestępstwa, ale tu celowo pozostawiono otwartą kwestię całego przestępstwa. Wynika to z potrzeby ochrony ofiary. Przestępstwo może być w indywidualnej sprawie szczególnie poważne i wtedy w efekcie sąd może odpowiedzieć na potrzeby pokrzywdzonego, a także dopuścić działanie akcesoryjne, nawet jeśli przestępstwo mogło nie zostać wcześniej zarejestrowane. W indywidualnych przypadkach pozostaje, że nie ma kryteriów ograniczających prawo do wniesienia powództwa akcesoryjnego.

Obawiano się, że doprowadzi to do zwiększenia obciążenia sądów pracą, jeśli nie będzie już żadnych ograniczeń we wnoszeniu środków pomocniczych. Obawę tę można jednak szybko rozwiać, jeśli przyjrzymy się bliżej liczbom dotyczącym częstotliwości występowania Nebenklage (patrz wyżej).

Wprawdzie § 3 art. 395 k.p.k. rozszerza tę możliwość na każde przestępstwo, niemniej jednak wymienia niektóre przestępstwa, co do których skarżący solidarny jest uprawniony do wniesienia skargi. Wymienia m.in. przestępstwa kradzieży i rozboju oraz drapieżne ataki na kierowców.

Reasumując, powództwo incydentalne jest w pełni rozważań ekscytującym polem i daje pokrzywdzonemu jako powodowi akcesoryjnemu mnóstwo możliwości, jak może na nie wpłynąć. My, kancelaria prawna Baumfalk, z przyjemnością będziemy Państwa bezpośrednim i kompetentnym partnerem w sprawie Państwa powództwa akcesoryjnego i w pełni zbadamy, czy ta opcja jest dla Państwa dostępna i jak należy postąpić.

Potrzebujesz prawnika od prawa karnego, który będzie Cię wspierał w kontekście reprezentacji Nebenklage?

To skontaktuj się z nami

+49 (0) 2273 - 40 68 504

info@kanzlei-baumfalk.de

Kancelaria prawna zajmująca się prawem karnym w Kerpen, Kolonii i Witten

Prawnik - prawo pracy | prawo karne | prawo IT | ochrona danych osobowych

pl_PLPolski